İlk olarak 21-22 Aralık 2021’de Bakü’de gerçekleştirilen Türkiye-Azerbaycan Enerji Forumu’nun ikincisi, Türkiye ev sahipliğinde 6 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’da gerçekleşti.

Forum; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih DÖNMEZ, Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz ŞAHBAZOV, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Dr. Alparslan BAYRAKTAR, BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Burhan ÖZCAN, SOCAR Başkanı Rövşen NECEP ile iki ülkede enerji alanında faaliyet gösteren şirket temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti.

Forum kapsamında enerji alanında iki ülke arasında yapılabilecek iş birlikleri gündeme geldi ve mevcut iş birliklerinin artırılmasına yönelik protokol imzalandı.

Bakan Dönmez, Türkiye-Azerbaycan II. Enerji Forumunda yaptığı açıklamada, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki projelerin enerji güvenliğine katkı yaptığını dile getirdi. İki ülkenin cumhurbaşkanlarının görüşmelerinde özellikle enerji güvenliğinin önemli gündem maddelerinden biri olduğunu dile getiren Dönmez, şöyle konuştu:

"Azerbaycan Enerji Bakanı Sayın Perviz Şahbazov ile de görüştük. TANAP boru hattı kapasitesini iki katına kadar artırma kararı çıktı. Şu anda TANAP yılda 16 milyar metreküp gaz taşıyor. Bunun 10 milyar metreküplük kısmı Avrupa'ya, 6 milyar metreküpü Türkiye'ye geliyor. İnşallah bu kapasiteyi kısa süre içinde iki katına, yani 32 milyar metreküpe çıkarmış olacağız. Bu kapasite artışından Türkiye de istifade edecek, aynı zamanda Avrupa'nın enerji arz güvenliğine katkı sağlayacak" dedi.

"BOTAŞ ve SOCAR'ın Ortak Şirketi Faaliyetlerine Başlayacak"

Dönmez, “geçen yıl Bakü'de düzenlenen ilk toplantının iki ülke arasında yeni iş birliği alanlarını gösterdiğini ve diyaloğun artarak ilerlemesine vesile olduğunu, bugünkü toplantı kapsamında belirlenen yeni hedefler doğrultusunda çalışmaya devam edileceğini, SOCAR'ın ülkemizde gerçekleştirdiği faaliyetlerine verilen güçlü destek ve teşvikin bir benzerinin Azerbaycan'da TPAO ve BOTAŞ’a da verilmesinin temenni edildiğini, hidrokarbon alanındaki iş birliğinin yenilenebilir enerji alanına da taşınmasıyla mevcut ilişkilerin yeni bir ivme kazanacağını, 'Yeşil Enerji' konseptinin uygulanmasında her zaman Azerbaycan'ın yanında olunacağını,  enerji sektörü iş birliğini daha da ileriye taşıyacak hükümetler arası anlaşmanın imzalanmasının yakın zamanda planlandığını, BOTAŞ ve SOCAR’ın kurduğu ortak şirketin faaliyetlerine başlamasıyla ilişkilerin daha da ileriye taşınması için önemli bir adım atılmış olunacağını" söyledi.

“TANAP ve TAP'ı Büyütme Planlarımız Var“

Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov ise konuşmasında, enerjide güçlü Azerbaycan-Türkiye iş birliğinin tarihi bir gereklilik olduğunu belirterek "Bu iş birliği, bölgesel ve Avrupa ölçeğinde güvenli, sürdürülebilir enerji arzının garantörüdür." dedi.

TANAP ve TAP projelerinin arz güvenliğinin simgesi haline geldiğine işaret eden Şahbazov, “TANAP’ın, Türkiye'yi doğal gaz arzının önemli bir halkası haline getirdiğini ve gaz ihtiyacının önemli bir bölümünü karşıladığını, TANAP ve TAP'ı büyütme planları olduğunu, 2027'ye kadar Avrupa'ya doğal gaz arzını ikiye katlayarak enerji güvenliğini güçlendirme ve arzı çeşitlendirmenin amaçlandığını, Azerbaycan’ın elektrik, rüzgar ve güneş enerjisi projeleriyle ‘yeşil enerji’ kaynağı olmasına yönelik büyük ölçekli çalışmalar yapıldığını” söyledi.

“İmkansız Görülen Dev Projeleri Birlikte Hayata Geçirmenin Haklı Gururunu Yaşıyoruz”

Türkiye ve Azerbaycan arasında enerji alanında kamu ve özel sektörü bir araya getiren ve iki ülkenin enerji ilişkilerinin gelişmesine büyük katkı sağlayan bu özel günde bulunmaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek sözlerine başlayan BOTAŞ Genel Müdürü Burhan ÖZCAN yaptığı konuşmasında;

“Bir millet iki devlet” anlayışıyla enerjiden ekonomiye birçok alanda iş birliği gerçekleştirdiğimiz kardeş Azerbaycan’la uzun yıllardır süregelen dostluğumuzun nişanesi olan pek çok büyük yatırımları ve imkansız görülen dev projeleri birlikte hayata geçirmenin haklı gururunu yaşıyoruz. Türkiye-Azerbaycan ebedi dostluğunun imzası geçtiğimiz dönemde pek çok alanda olduğu gibi enerji alanında da birçok projeyle Anadolu topraklarında atıldı.

2006 yılından bu yana kusursuz bir şekilde çalışan  “Yüzyılın Projesi” olan 1768 kilometre uzunluğundaki Bakü Tiflis Ceyhan(BTC) Petrol Boru Hattı iki ülkenin enerji alanında ne kadar büyük iş birliklerine imza atacağının da çok önemli bir göstergesiydi.

Özellikle 2022 Ekim ayı itibarıyla buradan akan petrol değerlendirildiğinde 4 milyar varili bulan bir enerjinin kesintisiz ve kusursuz bir şekilde aktığını ifade edebiliriz. Doğal gazın, doğal gazdan daha fazla anlam taşıdığı bu dönemde iş birliğimizin güçlenerek devam ettiğini ifade etmek isterim. Özellikle Türkiye’nin enerji arz güvenliğine büyük katkılar sağlayan Bakü-Tiflis-Erzurum(BTE) Doğal Gaz Boru Hattı Projesi ile başlayan doğal gaz ticaretimiz, Türkiye ve Azerbaycan kardeşliğinin Anadolu’ya atılan imzası olan TANAP ile zirveye ulaştı. Güney Gaz Koridorunun en uzun bölümü olan TANAP ile Azerbaycan gazını hem ülkemize, hem Avrupa’ya hem de dünya piyasasına sunmuş olduk.

Yine bu dönemde İpek Yolu olarak adlandırdığımız TANAP ile ülkemizin ve Avrupa’nın enerji güvenliğinin ne kadar hayati bir öneme sahip olduğu, bu kriz sürecinde ortaya koyduğu performans da yine takdire şayandır.

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı Projesi ile 2007 yılından bugüne kadar toplam 77 milyar metreküplük bir doğal gaz ticaretini gerçekleştirmiş olduk.

TANAP Projesi ile 2018 yılında devreye aldığımız günden bugüne kadar Türkiye’ye 18 milyar metreküpü aşan, Avrupa tarafında ise 16 milyar metreküpü aşan bir doğal gaz sevkiyatı gerçekleşmiş oldu. Artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla TANAP’ın kapasitesinin 2 katına kadar çıkarılmasıyla alakalı teknik, mühendislik çalışmalarına da start vermiş durumdayız.

Yine 2020 yılında imzalanan “Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde Doğal Gaz Tedarikine İlişkin Mutabakat Zaptı” ile resmileşen Türkiye-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, Türkiye-Azerbaycan kardeşliğini tarihe altın harflerle yazdıran dev projelerin arasında yerini alacaktır.

Sayın Bakanımızın da az önce ifade ettiği SOCAR’la aramızda kurmuş olduğumuz ortak şirket ile enerji alanında çeşitli iş birliklerine giderek dostluğumuzun ve ortak ufkumuzun nişanesi olan büyük projelere de imza atacağımıza inancım tam.

Özellikle Tuz Gölü Depolama Tesislerinde yine Azerbaycanlı şirketlerle birlikte sondaj faaliyetleri gerçekleştirdik bu da yine ortak bir iş birliği çalışmamızdı.

Yine bundan sonraki periyotta Azerbaycan ve Türkiye arasında doğal gaz depolama alanında, bunkering alanında ve hidrojen konuları başta olmak üzere yeni projelere imza atmak için iş birliği görüşmelerimiz devam etmekte.”

BOTAŞ Genel Müdürü ÖZCAN Enerji Forumu’nun iki kardeş ülkeye hayırlar getirmesi temennisi ile sözlerini noktaladı.

Forumun ardından bakanlar Türkiye-Azerbaycan Enerji Forumu protokolünü imzaladı.

 

 

Tarih: 7/10/2022