Doğal Gaz

Rusya Federasyonu Türkiye Doğal Gaz Ana İletim Hattı

Rusya Federasyonu-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Malkoçlar giriş noktasından Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara'ya ulaşmaktadır. Hat 845 km uzunluğundadır. Boru hattında, Kırklareli, Ambarlı, Bursa ve Eskişehir'de kompresör istasyonları, Malkoçlar'da ana ölçüm istasyonu bulunmaktadır.

Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı

Bu proje ile başta İran olmak üzere doğudaki kaynaklardan alınacak doğal gazın boru hattı ile Türkiye’ye taşınması amaçlanmıştır. Yaklaşık 1.491 km uzunluğunda, çapı 48” ve 16” arasında değişen Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı Doğubayazıt’tan başlayıp, Erzurum, Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya uzanmakta, bir branşman da Kayseri, Konya üzerinden Seydişehir’e ulaşmaktadır.

Samsun - Ankara Doğal Gaz Ana İletim Hattı

Mavi Akım Projesi olarak da bilinen boru hattı, Türkiye topraklarında, Samsun'dan başlayarak Amasya, Çorum, Kırıkkale üzerinden Ankara'ya ulaşmaktadır. Hattın yapım çalışmaları tamamlanarak 2003 yılı itibarıyla sistem devreye alınmış ve Rusya'dan gaz sevkiyatı başlamıştır.

Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı

Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı 36” çapında ve 211 km’si Türkiye, 85 km’si Yunanistan sınırlarında olmak üzere toplam 296 km uzunluğunda olup boru hattı İpsala sınır noktasında Yunanistan’a giriş yaparak Gümülcine’de sona ermektedir. Söz konusu hat ile Türkiye’den Yunanistan’a doğal gaz ihracatına 2007 yılında başlanmıştır.

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (BTE)

Kars ili Posof ilçesindeki Türkiye-Gürcistan sınırından başlayan yaklaşık 113 km uzunluğunda ve 42’’ çapındaki Azerbaycan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Faz-I kısmı 30.12.2006 tarihinde tamamlanmış, ayrıca proje kapsamında Ardahan iline gaz arzı sağlanmıştır.

Azerbaycan-Türkiye doğal gaz boru hattı Projesi Faz-1 kısmı kapsamındaki 42” çapındaki hattın bitim noktasından başlayan, Erzurum-Horasan yönünde uzanan yaklaşık 113 km uzunluğunda ve 42’’ çapındaki Azerbaycan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Faz-II kısmı 09.03.2007 tarihinde tamamlanmıştır.

Dörtyol Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Terminali (FSRU)

7 Şubat 2018 tarihinde işletmeye alınan Dörtyol FSRU Terminali, FSRU gemileri ile  arz ve sistem güvenliğinin sağlanması hedefimiz doğrultusunda boru hatlarına bağlı kalmadan farklı kaynak, ülke ya da spot piyasalardan gaz tedarikine imkan sağlamaktadır.

Hatay Dörtyol'da bulunan FSRU tesisimiz ve milli FSRU (Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma) gemimiz Ertuğrul Gazi; 110 milyon metreküp doğal gaz depolama kapasitesi ile dünyada kapasitesi en yüksek gemilerin başında gelmekte ayrıca 28 milyon metreküplük günlük gazlaştırma kapasitesi ile öne çıkmaktadır. Ertuğrul Gazi 25 Haziran 2021 tarihinde devreye alınmıştır.

Ertuğrul Gazi FSRU

BOTAŞ’ın büyük yatırımlarından biri olan ve Türk Denizcilik Sicili’ne kayıtlı ilk FSRU (Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma) gemisi olan Ertuğrul Gazi, 3 Nisan 2021 tarihinde Uluslararası Gemi Sicili'ne kaydedilerek gemiye Türk bayrağı çekildi. 295 metre gemi boyu, 46 metre gemi genişliği ve 12,5 metre gemi draftı bulunan Ertuğrul Gazi FSRU gemisinin 110 milyon Sm³ doğal gaza eşdeğer olan 170 bin m³ LNG depolama  ve günlük 28 milyon Sm³ gazlaştırma kapasitesi özelliği bulunmaktadır. Son teknoloji gazlaştırma altyapısına sahip olan Ertuğrul Gazi dünyada gazlaştırma kapasitesi en yüksek gemilerden biridir.

FSRU sistemi yüksek basınçlı sisteme sahip olduğundan ilave bir kompresör istasyonuna ihtiyaç duymamaktadır. FSRU gemisi ile boru hatlarına bağlı kalmadan farklı kaynak ülke ya da spot piyasalar aracılığıyla doğal gaz tedariki sağlanmaktadır. Doğa dostu bir teknoloji ile çalışan Ertuğrul Gazi, gazlaştırma operasyonunda deniz suyu yerine, "Glycol Water" adı verilen özel bir sıvıyı kullanmaktadır. Deniz suyuyla temas etmeden bütün operasyonu kendi özel teknolojisiyle yürütmektedir. Gemi ve kara taşıtlarına doğrudan gaz transferi sağlayabilen Ertuğrul Gazi depoladığı gazı yakıt olarak kullanabilme özelliğiyle de ön plana çıkmaktadır.

TANAP (Trans Anatolian Pipeline Project)

Azerbaycan’ın Şah Deniz sahasından gelecek doğal gazın 6 milyar m³/yıl tutarındaki bölümünün Türkiye’ye, 10 milyar m³/yıl tutarındaki bölümünün ise Avrupa’ya taşınması planlanmıştır.

TANAP Hattının BOTAŞ iletim sistemine bağlantısı amacıyla yürütülen çalışmalar tamamlanarak 30 Haziran 2018 tarihinde ülkemize doğal gaz akışı başlamıştır. Projenin Avrupa Bağlantısının Açılış Töreni 30 Kasım 2019 tarihinde yapılmış olup Avrupa‘ya doğal gaz temini 2020 yılı itibarıyla başlamıştır.

TürkAkım Projesi

Proje ile biri ülkemiz ulusal iletim şebekesi sistemine bağlanan, diğeri ülkemizden transit geçecek gazın Avrupa’ya taşınmasına hizmet eden ve her biri 15,75 bcm kapasiteli olan iki hat inşa edilmiştir.

Rusya'nın Anapa şehrinden başlayan ve Kırklareli ili Kıyıköy beldesinde sona eren deniz kısmı uzunluğu yaklaşık 960 km ve 32" çapında iki hattan oluşmaktadır. Projenin Karadeniz geçişi için yapılan bu hatların inşaatı 19 Kasım 2018 itibarıyla tamamlanmıştır. Ülkemize ve Avrupa’ya gaz arzını sağlayacak kara bölümü boru hatları ise 2019 yılında tamamlanarak 1 Ocak 2020 itibarıyla ülkemize gaz akışı başlamıştır.

Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tevsi (Faz-III) Projesi

Ülkemizin enerji arz güvenliğinde kritik önem arz eden ve 2007 yılında hayata geçirilen Silivri Doğal Gaz Depolama Projesi, Türkiye’nin ilk doğal gaz depolama tesisi unvanına sahiptir. Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi'nde yürütülen kapasite artış çalışmaları sonucunda, halihazırda 4,6 milyar Sm³ depolama kapasitesine ulaşılmıştır.  4,6 milyar Sm³ depolama kapasitesiyle Avrupa'nın denizlerdeki en büyük depolama tesisi olan Silivri Doğal Gaz Depolama Tesisi, ülkemize kesintisiz enerji sağlamak adına kritik önem taşımaktadır.

Tuz Gölü Doğal Gaz Depolama Projesi

BOTAŞ’ın ülkemizin enerji arz güvenliğini temin ve tesis etme önceliği ile sürdürülen depolama çalışmaları, dünya ölçeğinde projeler ile yürütülmektedir. 

2011 yılında Aksaray ili Sultanhanı ilçesinde yapım çalışmaları başlatılan ve 2021 yılı sonu itibarıyla tamamlanan proje (I. Etap) ve sonrasında genişletme (II. Etap) çalışmaları devam etmektedir. 

Saros FSRU Terminali ve Kara Boru Bağlantı Hattı Projesi

BOTAŞ tarafından Edirne ili, Keşan ilçesi, Sazlıdere Köyü mevkii Saros Körfezi içerisinde,  Saros FSRU Terminali ve Kara Boru Bağlantı Hattı Projesi Yapım İş’i kapsamında LNG taşıyan gemiler vasıtasıyla temin edilen sıvılaştırılmış doğal gazın yüzer sistemlerle depolanması ve gazlaştırılması işlemini yapan "Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Gemilerinin (Floating Storage and Regasifıcation Unit-FSRU)" yanaşabilmeleri için uygun şekilde tesisin tasarımı, inşası ve ulusal şebekeye doğal gaz aktarılması amacıyla 28 milyon m³/gün kapasiteli 17 km uzunluğundaki kara boru bağlantı hattı inşası gerçekleştirilmiştir.

Saros FSRU Projesi ile ülkemizin doğal gaza dayalı enerji üretim ve sanayi tesislerinin yoğun olduğu, aynı zamanda konut doğal gaz tüketiminin en fazla olduğu noktalara yakın, Marmara Bölgesi’nin Trakya kesiminde, doğal gaz iletim sistemine önemli bir destek, yeni bir giriş noktası oluşturulmuştur. Proje, Çanakkale Boğazındaki gemi trafiğinden kaynaklanan “kısıntı/kesinti” durumlarını ortadan kaldırmaktadır. Saros FSRU Projesinin yapımının tamamlanmasıyla ülkemizin öncelikle Balkanlar ve dünya doğal gaz ticaretinde etkin bir ülke konumuna gelerek, gaz iletimi ve ticareti merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaşmasını sağlamıştır.

Dünya enerji stratejisinde ülkemiz adına önemli bir yapı taşı oluşturan Saros FSRU Projesi de bütün süreçleri itibarı ile çevreye duyarlı bir perspektifle, bilimsel ve teknik yaklaşımlarla yürütülmüş, gerekli bütün izinler alınmış, sosyo-ekonomik fayda, ulusal ve uluslararası mevzuat ile ilgili standartlar gözetilmiş, koruma bölgeleri, sit alanları, tabiat varlıkları, göletler, tarım alanları, diri fay hatları, sismik aktivite, orman alanları, flora-fauna analizleri, arkeolojik ve ekolojik veriler, özel geçişler, turizm alanları dikkate alınarak proje hassasiyetle yapılandırılmıştır.

FSRU Terminali ve Kara Boru bağlantı hattı yapılmak üzere Edirne ili, Keşan ilçesi, Sazlıdere Köyü mevkii Saros Körfezi içerisinde Kuruluşumuzca uygun bir yer belirlenmiş ve 16.10.2020 tarihinde detay mühendislik ve yapım çalışmalarına başlanması için söz konusu sahanın yer teslimi yapılmıştır.

Bütün çevre duyarlılıkları gözetilerek 16.10.2020 tarihinde yapım çalışmalarına başlanmış, 176 gün olumsuz hava ve deniz koşullarına rağmen, yoğun mesai harcanarak süresinden önce Proje tamamlanmış ve Aralık 2022 tarihi itibarıyla tesis devreye alınmıştır.

Proje kapsamında %73 oranında yerli malzeme kullanılmıştır.

Proje kapsamındaki imalatlarda;

265 metre uzunluğunda 460 metre genişliğinde deniz iskelesi,1 adet ölçüm istasyonu, 17 km  36” boru hattı ve 2 adet pig istasyonu inşa edilmiştir.

• Projenin bulunduğu bölgedeki çevresel unsurlara azami hassasiyet gösterilmiştir. Bu kapsamda bölgede 1.000.000 lavanta fidanı, binlerce çam fidanı  ve badem ağaçları ile 100.000 zeytin fidanı toprakla buluşturulmuştur.

• Proje alanında bulunan deniz çayırlarının (Posidonia oceanica ve Cymodocea nodosa) taşınması ülkemizde ilk olarak Kuruluşumuz tarafından gerçekleştirilmiş, inşaat faaliyetleri öncesinde belirlenen bölgeye nakledilmiştir. Taşıma çalışmaları deniz biyologları ve/veya hidrobiyologlar koordinasyonunda gerçekleştirilmiştir. 16 Aralıkta 2020 yılında başlayan çalışmalar, 18 Şubat 2021 tarihinde yaklaşık 2 ay sürecinde tamamlanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda 6000 m2 deniz çayırı, 860 metre uzaklığa taşınarak dikilen alana %100 uyum sağlamıştır.

• Dünya literatürüne yeni bir yöntem kazandırılması neticesinde ve çevreye olan hassasiyetin göstergesi olarak yine ülkemizi birçok alanda gururlandırdığı gibi deniz çayırlarının taşınması projesi ile BOTAŞ, The Green Organisation tarafından düzenlenen Yeşil Elma Ödülleri’nde (Green Apple Awards) altın ödül kazanmıştır.

Saros'ta deniz çayırlarının taşınma videosuna ulaşmak için tıklayınız.

Batı Karadeniz DGBH ve Ölçüm İstasyonu Yapım İşi Projesi

Batı Karadeniz Sakarya Gaz Sahası'nda keşfedilen milli doğal gazın BOTAŞ ulusal doğal gaz iletim şebekesine aktarılarak kullanıma sunulması için BOTAŞ tarafından yürütülen Projenin ilk aşaması Doğal Gaz Ölçüm İstasyonu ve Doğal Gaz Bağlantı Hattı (Faz-1) olmak üzere iki kısımda gerçekleştirilmiştir.

1.Kısım: Filyos Doğal Gaz Ölçüm İstasyonu;

Projenin birinci kısmı olan gaz kalite ve miktarının ölçümlendiği, Sakarya Gaz Sahasından çıkarılan doğal gazın Zonguldak İli, Çaycuma İlçesi, Filyos Beldesinde BOTAŞ’ın iletim hatlarına bağlantı noktasındaki 50 Milyon Sm³/Gün ve 18 Milyar  Sm³/yıl kapasiteli Ölçüm İstasyonu, BOTAŞ tarafından inşa edilmiştir. 15 Kasım 2022 tarihi itibarı ile test ve kabul işlemleri tamamlanarak gaz alınmasına hazır hale getirilmiştir. Söz konusu istasyonda gazın BOTAŞ iletim şebekesine girişi öncesinde miktar ve kalitesinin ölçülmesi ile birlikte gazın filtrelenmesi sağlanmaktadır.

2.Kısım: Doğal Gaz Bağlantı Hattı;

Projenin ikinci kısmında; Batı Karadeniz Gazı Ölçüm İstasyonu çıkışından BOTAŞ doğal gaz iletim hattına kadar yaklaşık 36 km uzunluğunda ve 48” çapında yüksek basınçlı çelik doğal gaz boru hattı ve vana sistemlerinden oluşan “Batı Karadeniz Doğal Gaz Boru Hattı Faz-1” BOTAŞ tarafından inşa edilmiş olup anılan hat bağlantısı ile BOTAŞ ulusal iletim şebekesine yerli ve milli doğal gazın aktarılması sağlanmaktadır.

Kompresör İstasyonları

Doğal gaz iletiminin kesintisiz, istenen basınç ve miktarda arz edilebilmesini teminen iletim sisteminin en önemli unsurlarından biri olan kompresör istasyonları inşasına yönelik yapılan yatırımlar kapsamında 9 Adet Kompresör İstasyonu kurulmuştur.